22 stycznia 2025 r.
Zagrożenia związane z oprogramowaniem szpiegującym, mowa tutaj o spyware, mimo upływu dekad, wciąż są jednym z głównych problemów w kontekście ochrony urządzeń użytkowników. Zainfekowane elementy finalnie mogą służyć do wykradania danych, monitorowania aktywności lub innych działań, które zdecydowanie nie leżą w interesie ofiary.
Dzisiejszy artykuł nie będzie techniczną analizą zagrożeń, a konkretnym zbiorem wskazówek. Podpowiemy Państwu, jak wykrywać spyware, jak się przed nim chronić oraz robić, jeśli podejrzewamy, że już padliśmy jego ofiarą.
Czym jest spyware i jak działa?
Spyware to oprogramowanie, które działa w tle i zbiera dane z urządzenia. Tymi danymi mogą być np. loginy, hasła, treści wiadomości, dane bankowe – wszystkie, które można wykorzystać.
Istnieje kilka typowych formy spyware to keyloggery (zachęcamy do przeczytania naszego artykułu nt. keyloggerów), oprogramowanie śledzące ruch w sieci oraz aplikacje monitorujące aktywność użytkownika.
Link do artykułu o keyloggerach:
Czym jest złośliwy keylogger i jak się przed nim obronić? – Grupa E
Jak spyware trafia na urządzenie?
Najczęstsze źródła infekcji to:
- Załączniki w e-mailach – czyli klasyczny phishing od nieznanych nadawców,
- Podejrzane strony internetowe – wykorzystujące luki w przeglądarkach,
- Nieznane aplikacje – pobrane z niezaufanych źródeł,
- Fałszywe aktualizacje – np. przeglądarki lub oprogramowania.
Jak rozpoznać infekcję?
Spyware czasami może być trudno wykryć, bo nie zawsze daje o sobie mocno znać, ale istnieją pewne objawy, które mogą wzbudzić podejrzenia:
- Urządzenie działa wolniej niż zwykle.
- Nieoczekiwane zmiany w systemie – Może to być np. zmiana domyślnej wyszukiwarki, pojawienie się dziwnych ikon lub aplikacji.
- Wzrost zużycia zasobów – Jeśli komputer jest obciążony, a Ty akurat nic szczególnego, co miałoby pożerać duże ilości zasobów, w tym czasie nie robisz, to znak, że coś może być nie tak.
- Podejrzane procesy w tle – Każdy dziwnie brzmiący proces warto zweryfikować w google.
Jak zapobiec infekcji spyware?
Poniżej przedstawiamy kilka prewencyjnych kroków, które warto wprowadzić:
- Aktualizuj system i aplikacje – Regularne aktualizacje eliminują znane luki, które mogą zostać wykorzystane do cyberataku. Dotyczy to zarówno systemu operacyjnego, jak i każdej aplikacji, dlatego nie odkładaj tego na później.
- Korzystaj z zaufanych źródeł – Pobieraj aplikacje tylko z oficjalnych źródeł producenta. Jeśli coś wygląda podejrzanie – lepiej odpuścić.
- Używaj dobrego antywirusa – Antywirusy to podstawowe narzędzie ochrony. Wybierz rozwiązanie, które ma funkcję ochrony przed spyware – większość czołowych programów ją oferuje.
- Sprawdzaj uprawnienia aplikacji – Większość aplikacji nie potrzebuje dostępu do mikrofonu, kamery lub Twojej lokalizacji. Uważaj jakim aplikacjom udostępniasz te dane.
- Korzystaj z przeglądarek z ochroną prywatności – Korzystaj z przeglądarek, które blokują skrypty śledzące oraz dodaj do nich rozszerzenia typu blokujące reklamy.
A co zrobić, jeśli podejrzewamy infekcję?
- Przeskanuj urządzenie – Na początek użyj narzędzi do skanowania komputera, celem znalezienia złośliwego oprogramowania.
- Usuń podejrzane aplikacje – Jeśli zainstalowałeś coś z nieoficjalnego źródła, usuń to. Następnie przeskanuj system.
- Zmień hasła – Jeśli istnieje ryzyko, że dane logowania zostały wykradzione, zmień je natychmiast. Zacznij od najważniejszych usług, jak e-mail, bankowość i media społecznościowe.
- Rozważ format – To ostateczność, ale czasami jedyny sposób, aby mieć pewność, że system został oczyszczony.
Narzędzia, które warto znać:
Dla standardowych PC, opartych zazwyczaj dla Windowsach, warto znać aplikacji, które mogą pomóc w walce ze spyware:
- Malwarebytes Anti-Malware – prawdopodobnie najpopularniejszy skaner – skuteczny, intuicyjny i darmowy w wersji podstawowej.
- AdwCleaner – lekki skaner specjalizujący się w usuwaniu adware i spyware związanych z przeglądarkami.
Dziękujemy, że dotarli Państwo do końca naszej lektury.
Polecamy usługi Grupy E w zakresie polepszenia cyberodporności, polegające na wdrażaniu systemów cyberbezpieczeństwa, a także zapraszamy do bezpłatnej konsultacji dot. cyberodporności.
Wróć